CẬP NHẬT VỀ ĐIỀU TRỊ KHÁNG SINH ĐỐI VỚI ACINETOBACTER BAUMANNII KHÁNG CARBAPENEM TỪ IDSA 2024
Ngày đăng: 25/04/2025 - Lượt xem: 79

Nhiễm trùng do Acinetobacter baumannii kháng carbapenem (CRAB) là một thách thức lớn trong y tế do khả năng kháng kháng sinh cao và khó phân biệt giữa sự quần cư với nhiễm trùng thực sự. CRAB thường được tìm thấy trong mẫu dịch hô hấp và vết thương, làm phức tạp thêm quyết định sử dụng kháng sinh vốn đã rất áp lực ở các bệnh nhân nặng. Khi đã kháng carbapenem, CRAB thường kháng hầu hết các loại kháng sinh khác, bao gồm β-lactam, aminoglycoside và fluoroquinolone, khiến các lựa chọn điều trị trở nên hạn chế. Việc thiếu một phác đồ điều trị tiêu chuẩn càng làm phức tạp việc quản lý. Tài liệu AMR của Hội Truyền nhiễm Hoa Kỳ hướng dẫn tập trung vào các chiến lược điều trị nhiễm trùng CRAB từ mức độ trung bình đến nặng, đồng thời thừa nhận những hạn chế của các nghiên cứu so sánh hiện có. Các khuyến cáo thường được đặt dưới dạng câu hỏi từ góc độ thực hành lâm sàng, và cập nhật thường xuyên theo các kết quả nghiên cứu mới. Đối với các nghiên cứu, dẫn chứng là cơ sở cho các khuyến cáo, xin xem thêm chi tiết tại trang chủ của IDSA.

Câu hỏi 1: Cách tiếp cận chung trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Sử dụng một phác đồ kháng sinh có chứa sulbactam được khuyến nghị để điều trị nhiễm trùng CRAB. Phác đồ ưu tiên là sulbactam-durlobactam kết hợp với một carbapenem (tức là imipenem-cilastatin hoặc meropenem). Nếu sulbactam-durlobactam không có sẵn, một phác đồ thay thế là ampicillin-sulbactam liều cao (tổng liều hàng ngày 9 gam sulbactam) kết hợp với ít nhất một tác nhân khác (tức là polymyxin B, minocycline hoặc tigecycline kém ưu tiên hơn, hoặc cefiderocol).

Câu hỏi 2: Vai trò của sulbactam-durlobactam trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Sulbactam-durlobactam là tác nhân ưu tiên trong điều trị nhiễm trùng CRAB và được khuyến cáo sử dụng kết hợp với imipenem-cilastatin hoặc meropenem.

Câu hỏi 3: Vai trò của ampicillin-sulbactam trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Ampicillin-sulbactam liều cao (9g sulbactam/ngày), như một thành phần trong liệu pháp kết hợp, được đề xuất như một lựa chọn thay thế cho CRAB. Cách tiếp cận này chỉ được khuyến nghị khi sulbactam-durlobactam không có sẵn để sử dụng.

Câu hỏi 4: Vai trò của liệu pháp kháng sinh kết hợp trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Liệu pháp kết hợp với ít nhất hai tác nhân, nếu có thể, được khuyến cáo để điều trị nhiễm trùng CRAB, ít nhất cho đến khi quan sát thấy cải thiện lâm sàng, do dữ liệu hạn chế trong việc ủng hộ hiệu quả của bất kỳ tác nhân kháng sinh đơn lẻ nào.

Câu hỏi 5: Vai trò của polymyxin trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Polymyxin B có thể được cân nhắc sử dụng kết hợp với ít nhất một tác nhân khác để điều trị nhiễm trùng CRAB. Colistin thường được khuyến cáo để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu dưới hơn là các nhiễm trùng ở vị trí khác (ví dụ viêm phổi) do đặc tính dược động học không tối ưu.

Câu hỏi 6: Vai trò của các dẫn xuất tetracycline trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Minocycline liều cao hoặc tigecycline liều cao có thể được cân nhắc sử dụng kết hợp với ít nhất một tác nhân khác để điều trị nhiễm trùng CRAB. Ưu tiên minocycline hơn tigecycline do có nhiều kinh nghiệm lâm sàng với tác nhân này và sự sẵn có của các ngưỡng phiên giải (breakpoints) theo CLSI.

Câu hỏi 7: Vai trò của cefiderocol trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Cefiderocol chỉ nên được giới hạn để điều trị nhiễm trùng CRAB khi kháng sinh khác không hiệu quả hoặc trong trường hợp không dung nạp hoặc kháng với các tác nhân khác khiến chúng không thể sử dụng. Khi cefiderocol được sử dụng để điều trị nhiễm trùng CRAB, hội đồng chuyên gia khuyến nghị kê đơn như một phần của liệu pháp kết hợp.

Câu hỏi 8: Vai trò của truyền kéo dài meropenem hoặc imipenem-cilastatin trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Meropenem hoặc imipenem-cilastatin không được khuyến nghị để điều trị nhiễm trùng CRAB, ngoại trừ khi được sử dụng đồng thời với sulbactam-durlobactam.

Câu hỏi 9: Vai trò của rifamycin trong điều trị nhiễm trùng do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Rifampin hoặc các rifamycin khác không được khuyến nghị để điều trị nhiễm trùng CRAB.

Câu hỏi 10: Vai trò của kháng sinh dạng khí dung trong điều trị nhiễm trùng hô hấp do CRAB là gì?

Hướng tiếp cận đề xuất: Kháng sinh dạng khí dung không được khuyến nghị để điều trị nhiễm trùng hô hấp do CRAB.

Tại Việt Nam, hiện vẫn chưa có hướng dẫn điều trị cụ thể cho CRAB, trong khi đây tiếp tục là một vấn đề thách thức trên bệnh nhân ICU, đặc biệt bệnh nhân có thở máy. Bên cạnh đó, việc không có sẵn thuốc ưu tiên cho CRAB như sulbactam-durlobactam, minocycline lại càng làm việc điều trị thêm phức tạp, dẫn đến tình trạng các bác sĩ phải điều trị nhiễm trùng CRAB dựa trên các phác đồ “cứu cánh”. Phác đồ ampicillin/sulbactam liều cao truyền ngắt quãng kéo dài hoặc liên tục 24 giờ, kết hợp meropenem liều cao truyền ngắt quãng kéo dài và colistin được coi là phù hợp với khuyến cáo của IDSA hiện nay và nên được cân nhắc trong thực hành lâm sàng.

Nguồn: IDSA