THUỐC CHỦ VẬN THỤ THỂ GLP-1: NHẮC NHỞ VỀ CÁC TÁC DỤNG PHỤ TIỀM ẨN VÀ LƯU Ý VỀ KHẢ NĂNG SỬ DỤNG SAI MỤC ĐÍCH
Ngày đăng: 29/04/2025 - Lượt xem: 108

Chất chủ vận thụ thể GLP-1 (GLP-1RAs) là phương pháp điều trị hiệu quả và có độ an toàn chấp nhận được khi được sử dụng trong các chỉ định đã được cấp phép. Tuy nhiên, giống như tất cả các loại thuốc khác, việc sử dụng GLP-1RAs cũng tiềm ẩn rủi ro. GLP-1RAs là một nhóm thuốc được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường tuýp II và béo phì. Cơ quan Quản lý thuốc và các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ Vương quốc Anh cảnh báo về năm loại GLP-1RAs hiện có sẵn: dulaglutide, exenatide, liraglutide, lixisenatide và semaglutide. Wegovy, chứa semaglutide, cũng được cấp phép như một phương pháp điều trị dự phòng để giảm nguy cơ biến cố tim mạch ở bệnh nhân mắc bệnh tim mạch đã xác định. Mounjaro (tirzepatide) là một loại GLP-1RA kết hợp với chất chủ vận thụ thể polypeptid kích thích tiết insulin phụ thuộc glucose (GIP RA).

Một số sản phẩm GLP-1RA có nhiều hơn một tên thương mại và nhiều hơn một chỉ định sử dụng. Người dân ngày càng quan tâm đến việc sử dụng GLP-1RAs để giảm cân. Các sản phẩm GLP-1RA được cấp phép cho mục đích giảm cân là lựa chọn điều trị hiệu quả cho bệnh nhân béo phì (với BMI trên 30kg/m²) hoặc thừa cân kèm theo bệnh lý liên quan đến cân nặng (với BMI trên 27kg/m²) như bệnh tim mạch. Saxenda (liraglutide), Wegovy (semaglutide) và Mounjaro (tirzepatide) là ba sản phẩm GLP-1RA duy nhất được cấp phép để quản lý cân nặng.

Đã có bằng chứng và báo cáo về phản ứng có hại của thuốc cho thấy tình trạng lạm dụng GLP-1RAs để kiểm soát cân nặng bởi những người sử dụng thuốc không cho chỉ định được cấp phép. Hiện chưa có nghiên cứu nào đánh giá lợi ích và rủi ro của việc sử dụng các thuốc này để giảm cân ở những người không mắc bệnh béo phì hoặc không bị thừa cân kèm theo bệnh lý liên quan đến cân nặng.

Lời khuyên cho các chuyên gia y tế:

1. Thông báo cho bệnh nhân khi kê đơn lần đầu và khi tăng liều về nguy cơ phổ biến của các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, có thể ảnh hưởng đến hơn 1 trên 10 bệnh nhân. Những tác dụng này thường không nghiêm trọng, nhưng đôi khi có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như mất nước nặng, dẫn đến nhập viện.

2. Lưu ý rằng hạ đường huyết có thể xảy ra ở những bệnh nhân không bị tiểu đường sử dụng một số chất chủ vận thụ thể GLP-1 (GLP-1RAs) để kiểm soát cân nặng; đảm bảo bệnh nhân nhận biết được các triệu chứng và dấu hiệu của hạ đường huyết và biết cách tìm kiếm tư vấn y tế khẩn cấp nếu chúng xảy ra.

3. Cảnh báo bệnh nhân về nguy cơ sử dụng thuốc GLP-1RA giả để giảm cân nếu không được kê đơn bởi chuyên gia y tế có đăng ký, đồng thời lưu ý rằng một số loại thuốc giả đã được phát hiện có chứa insulin.

4. Nhận thức rằng đã có báo cáo về việc lạm dụng tiềm ẩn GLP-1RAs cho các chỉ định không được cấp phép, chẳng hạn như giảm cân vì mục đích thẩm mỹ.

Lời khuyên dành cho chuyên gia y tế để cung cấp cho bệnh nhân:

1. GLP-1RAs là thuốc kê đơn chỉ được sử dụng dưới sự giám sát y tế và chỉ nên được kê bởi chuyên gia y tế có đăng ký.

2. Lợi ích và rủi ro của việc sử dụng GLP-1RAs để giảm cân ngoài các chỉ định được cấp phép chưa được nghiên cứu.

3. Các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa thường gặp khi điều trị bằng GLP-1RAs (bao gồm buồn nôn, nôn, tiêu chảy và táo bón) có thể kéo dài trong vài ngày và ảnh hưởng đến hơn 1 trên 10 bệnh nhân. Điều này có thể dẫn đến mất nước, nếu nghiêm trọng có thể gây ra các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng khác như tổn thương thận, dẫn đến nhập viện.

4. Trong suốt quá trình điều trị, hãy duy trì đủ nước bằng cách uống nhiều chất lỏng (chẳng hạn như nước) để tránh mất nước, đặc biệt nếu gặp tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như nôn mửa và tiêu chảy.

5. Các tác dụng phụ nghiêm trọng khác nhưng ít gặp hơn của GLP-1RAs bao gồm bệnh sỏi mật cấp tính, viêm tụy và phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

6. Nếu nhận đơn thuốc tư nhân (từ người kê đơn ngoài NHS), hãy đảm bảo rằng thuốc được cấp từ các nguồn hợp pháp, chẳng hạn như nhà thuốc trực tuyến có đăng ký, để tránh nguy cơ nhận phải bút tiêm giả.

7. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trong tờ Thông tin cho bệnh nhân và sử dụng đúng liều được kê.

8. Nếu lo ngại về bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy trao đổi với chuyên gia y tế.

Nguồn: MHRA