Phòng chống dịch bệnh dịp Tết: Zika là mối đe dọa lớn
Ngày đăng: 03/02/2016 - Lượt xem: 1874

Ngành y tế khuyến cáo người dân nếu không có việc cần kíp thì nên hạn chế đi du lịch ở những vùng đang có dịch bệnh do vi rút Zika, đặc biệt là phụ nữ mang thai.

Chiều 2/2, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo Phòng chống dịch trong dịp Tết nguyên đán và mùa đông xuân 2016 diễn ra tại 2 đầu cầu Hà Nội và TP.HCM. Cuộc họp có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành liên quan và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam,

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch trong dịp Tết nguyên đán và mùa đông xuân 2016. Ảnh: T.Minh.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, trong dịp Tết và mùa đông xuân này, Zika vẫn là mối đe dọa lớn đối với toàn cầu. Tại Việt Nam mặc dù chưa phát hiện ca bệnh nhưng không được lơi là cảnh giác bởi bệnh này đến 80% không có biểu hiện lâm sàng, các triệu chứng cũng như phương thức truyền bệnh giống với sốt xuất huyết và bệnh sốt do vi rút chikungunya. Do đó, cùng với việc giám sát chặt chẽ hành khách đi đến từ các vùng dịch tại các cửa khẩu quốc tế, công tác truyền thông cho người dân trong thời điểm này là hết sức quan trọng. Theo đó, ngành y tế khuyến cáo người dân nếu không có việc cần kíp thì nên hạn chế đi du lịch ở những vùng đang có dịch, đặc biệt là phụ nữ mang thai.

Đối với công tác giám sát, Bộ trưởng cũng lưu ý các đơn vị chức năng cần kiểm tra tính nhạy cảm với hóa chất của muỗi Ades aegypty, vec tơ truyền bệnh sốt xuất huyết, đồng thời cũng là vật trung gian truyền bệnh do vi rút Zika. Nguyên nhân là do thời điểm này, dịch bệnh sốt xuất huyết vẫn lan rộng ở khu vực phía Nam, trong khi mọi năm loài muỗi này rất khó sống được trong điều kiện thời tiết lạnh.

Báo cáo về tình hình dịch bệnh do vi rút Zika trên thế giới, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu cho biết, tính đến ngày 1/2, đã có 31 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận các trường hợp nhiễm vi rút Zika, trong đó có 25 quốc gia và vùng lãnh thổ đang lây lan mạnh, đáng chú ý là là Brasil, Colombia, Mexico ... Năm 2015, các vụ dịch lan rộng ở khu vực trung và nam Mỹ, đặc biệt tại Brazil, đồng thời ghi nhận rải rác tại một số nước khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia và New Caledonia.

TS. Masaya Kato, đại diện WHO tại Việt Nam thông tin về dịch bệnh do vi rút Zika. Ảnh: T.M.

Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại VN, TS. Masaya Kato cho biết, vi rút Zika có tốc độ lan truyền rất nhanh, đặc biệt tại các nước khu vực châu Mỹ và tiếp tục ghi nhận các dấu hiệu nặng tại Brasil. Tuy nhiên, lý do WHO nhận định Zika là mối quan ngại đối với y tế cộng đồng không phải do tốc độ lây lan của vi rút mà do các biến chứng nguy hiểm của bệnh này đối với trẻ sơ sinh, cụ thể là gây teo não và hội chứng Guillain-Barré, một loại rối loạn hệ thống miễn dịch tác động đến thần kinh gây ra hiện tượng yếu cơ ở tay và chân.

Sau cuộc họp Ủy ban tình trạng khẩn cấp của WHO ngày 1/2, các chuyên gia của WHO đã thống nhất nhận định: có một sự liên quan khá rõ ràng giữa việc nhiễm vi rút Zika trong thời kỳ mang thai của người mẹ và chứng não nhỏ của trẻ sơ sinh; mặc dù chưa có bằng chứng khoa học đầy đủ chứng minh. Sự lưu hành rộng rãi muỗi Aedes sẽ tạo điều kiện để lây truyền rộng rãi vi rút Zika trên thế giới. Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi đó cộng đồng chưa có miễn dịch; do đó sẽ tiếp tục ghi nhận thêm nhiều ca bệnh trong thời gian tới.

Các chuyên gia của WHO cũng cho rằng, những chùm ca bệnh liên quan đến chứng đầu nhỏ và hội chứng thần kinh Guillain-Barré tại Brasil, kết hợp với chùm ca bệnh tại French Polynesia in 2014 là một sự kiện “không bình thường” và đe dọa y tế công cộng tới các khu vực khác trên thế giới. Với tình huống này, cần có một sự điều phối quốc tế trong đáp ứng nhằm giảm thiểu tác động đối với các quốc gia bị ảnh hưởng và ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu.

Hiện tại, WHO không khuyến cáo áp dụng bất kỳ biện pháp nào nhằm hạn chế việc đi lại và thương mại nhằm ngăn chặn sự lây lan của vi rút Zika. Biện pháp hiệu quả nhất để phòng chống bệnh do vi rút Zika trong thời điểm này là khống chế quần thể muỗi và ngăn ngừa bị muỗi đốt cho người dân tại các khu vực có nguy cơ, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai.

Tại Việt Nam, hiện nay chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm vi rút Zika; tuy nhiên ngành y tế nhận định nguy cơ dịch có thể xâm nhập và lây lan rộng trong cộng đồng là hoàn toàn có thể do sự giao lưu du lịch, thương mại, lao động rất lớn giữa Việt Nam và thế giới; trong khi đó hiện nay người dân không có miễn dịch đối với vi rút Zika, đồng thời nước ta lưu hành bệnh sốt xuất huyết cùng với sự lưu hành của loại muỗi Aedes - loại muỗi truyền vi rút Zika.

Theo thống kê từ các cửa khẩu quốc tế, hàng tuần Việt Nam có khoảng 200.000 lượt hành khách nhập cảnh và trên 170.000 hành khách xuất cảnh.

Bệnh do vi rút Zika là bệnh nhiễm vi rút Zika cấp tính do muỗi truyền và có thể gây thành dịch. Vi rút này được phát hiện đầu tiên từ khỉ Rhesus vào năm 1947 tại Uganda và vào năm 1948 phát hiện trên muỗi Aedes. Muỗi truyền bệnh thuộc nhóm Aedes là loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue. Có một số bằng chứng gợi ý vi rút có thể lây truyền qua đường máu, từ mẹ sang con khi sinh và qua đường tình dục, tuy nhiên sự ghi nhận này là rất hiếm. Thời gian ủ bệnh 3-12 ngày. Người bệnh có biểu hiện như sốt, phát ban trên da, viêm kết mạc, đau khớp, đau cơ, mệt mỏi và đau đầu. Khoảng 80% các trường hợp nhiễm vi rút Zika không biểu hiện triệu chứng lâm sàng. Hiện nay chưa ghi nhận ca tử vong do bệnh do vi rút Zika.

Cùng với việc ngăn ngừa dịch bệnh do vi rút Zika lây lan vào nước ta, trong dịp Tết nguyên đán và mùa đông xuân 2016 này, ngành y tế  cũng khuyến cáo người dân chủ động phòng chống một số bệnh dịch nguy hiểm khác như: cúm gia cầm, cúm mùa, sốt xuất huyết Dengue, MERS-CoV và một số bệnh lây truyền qua đường thực phẩm như liên cầu lợn, ngộ độc rượu… Tại cuộc họp, Bộ trưởng lưu ý các đơn vị chủ động phối hợp với các bộ, ngành chức năng quản lý tốt vấn đề an toàn thực phẩm trong dịp Tết, kiểm soát chặt chẽ vấn đề nhập lậu gia cầm…

Theo Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương Nguyễn Văn Kính, trong thời gian gần đây, tại BV ghi nhận 2-3 ca nhiễm liên cầu lợn/ tháng đều là những ca có biểu hiện triệu chứng rất nặng.

Theo Báo Sức khỏe - Đời sống